სტატისტიკურ შეფასებებში დამოუკიდებელი, ”თავისუფალი” ცვლადების რაოდენობა. მაგალითად, შერჩევის დისპერსიის $S^2=\frac{1}{n}\sum _{i=1}^n(X_i-\overline{X}{)}^2$ თავისუფლების ხარისხია n-1. საილუსტრაციოდ დავუშვათ, რომ $S^2$ უნდა გამოვთვალოთ n=7 მოცულობის შერჩევის საფუძველზე და ამ შვიდი ქულის საშუალო $\overline{x}$ ცნობილია (ცხადია, $\overline{x}$ ცნობილი უნდა იყოს, რათა გამოვთვალოთ $S^2$). მაშინ ამ შვიდი ქულიდან მხოლოდ 6-ია თავისუფალი ცვალებადობისას, მეშვიდე ქულა ვერ შეიცვლება ნებისმიერად. მისი მნიშვნელობა მკაცრადაა განსაზღვრული იმის გამო, რომ საშუალო $\overline{x}$ უკვე ცნობილია. თავისუფლების ხარისხის რიცხვითი მნიშვნელობა განსაზღვრავს ისეთი მნიშვნელოვანი განაწილებების ფორმას, როგორებიცაა სტიუდენტის t-განაწილება, ხი-კვადრატ განაწილება, ფიშერის F განაწილება.

***

გამოყენებული ლიტერატურა:

Field, A. (2013). Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics. SAGE Publications Ltd.

კისი, ჰ. (2008). სტატისტიკა სოციალურ მეცნიერებებში. სოციალურ მეცნიერებათა ცენტრი.  თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა